ONZE HISTORIE



Ondanks dat het ambachtelijke karakter van onze bedrijfstak steeds minder wordt, is het misschien voor u toch interessant om te weten hoe alles begon in 1922 en zich ontwikkelde in het nieuwe millennium.

Ons bedrijf is een oud familiebedrijf dat officieel opgericht werd als riethandel in 1922. De generatie daarvoor was ook al actief op rietgebied, maar dan als rietdekker. Vanaf ca. 1810 was Gerrit Prosman rietdekker te Alkemade, gevolgd door zijn zoon Klaas Prosman welke rietdekker was te Hekendorp. Zijn zoon Ernst Prosman was de laatste rietdekker in de familie en werkte al vanuit Gouderak, waar wij nog steeds gevestigd zijn, maar dan als 100% riethandel.

Ons bedrijf bestaat al 3 generaties als riethandelaar en wordt op dit moment geleid door de 2e en 3e generatie Prosmannen!

Vanaf 1922 tot en met 1960 verkochten wij uitsluitend Nederlands riet. Dit kwam vooral doordat er toen nog voldoende rietgebieden in Nederland te vinden waren, die commercieel bewerkt mochten worden. Gezien onze geografische ligging hadden wij vooral riet uit de Biesbosch en de Zuid-Hollandse eilanden. Toen werd er nog veel riet in eigen beheer met eigen personeel gesneden (zie foto). Met name tijdens de rietoogst in de wintermaanden hadden wij dan ongeveer 80 man personeel in dienst.

Op de foto hiernaast wordt riet met blad gesneden. Dit riet is, vanwege het blad, niet geschikt voor dakbedekking. Zulk riet werd vroeger gebruikt in de bloembollenteelt. De bloembollen werden afgedekt met een laagje riet, dit als bescherming tegen de kou. Het gebruik van zogenaamd "bladriet" is reeds jaren niet meer gebruikelijk in de bollenteelt.

Vroeger werden er in de tuinbouw veel dikke rietmatten gebruikt. De matten werden uitgerold over de kassen bij fel zonlicht, dit ter bescherming van het gewas. Ook deze functie heeft het riet in de loop der jaren verloren.


Begin jaren '60 begon men met het droogmaken van de Flevopolder. Dit gebeurde door met vliegtuigen riet in te zaaien in de polders. Omdat riet tijdens het groeiproces veel water nodig heeft, werd steeds meer water aan de polders onttrokken. Zodra stukken land droog genoeg waren, werden deze omgeploegd en als akkerland gebruikt. Het riet in de Flevopolder werd door ons gemaaid samen met enkele collega's. Het riet hier vandaan werd meestal geëxporteerd naar Duitsland. Dit kwam omdat veel Nederlandse rietdekkers dit riet van een beduidend mindere kwaliteit achtten. Door de rijke bodem en het vele water groeit het riet te snel in het voorjaar. Daardoor wordt de riethalm zacht en lang; dit betekent veelal een kortere levensduur voor het rieten dak. Aangezien er een tekort aan riet heerste in Duitsland en men daar grotere daken heeft, kon men het lange Flevopolderriet goed gebruiken (zie foto).
Deze foto werd op 31 augustus 1962 afgedrukt in een Duitse krant (Schleswig-Holstein) met het volgende onderschrift: 'Die heimischen Reth-Anbauflächen sind als Folge der umfassenden Entwässerungsmassnahmen stark zurückgegangen. Die Nachfrage wird deshalb zum Teil auch mit Einfuhren gedeckt. Auf Tiefladern - wie unser Bild zeigt - kommen die Lieferungen aus Holland.'
Nederlands: 'De lokale rietgebieden zijn ten gevolge van omvangrijke droogleggingsmaatregelen wezenlijk kleiner geworden. De vraag wordt daarom gedeeltelijk met import gedekt. Op opleggers - zoals onze foto laat zien - komen de leveringen uit Nederland.'

Gezien de toenemende vraag naar goed dekriet voor de Nederlandse en Duitse markt, begonnen wij ons begin zestiger jaren op het buitenland te richten. Doordat de overheid in volle gang was met de Deltawerken, zouden op termijn onze rietgebieden in de Biesbosch en op de Zuid-Hollandse eilanden in gevaar komen. Riethandel Prosman was dan ook de eerste die riet ging importeren uit Oostenrijk. Enkele jaren later kwam ook het eerste riet van de andere kant van de Neusiedler See, te weten Hongarije. In beide landen hebben wij de aanzet gegeven tot, vooral in Hongarije, een bloeiende export van riet naar West-Europa.

Tussen de jaren 60 en 70 zouden ook andere Oost-Europese landen, zoals Roemenië en Polen, een grote hoeveelheid gaan leveren voor onze klanten in Nederland, België, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Denemarken.

De foto hiernaast is gemaakt in Oostenrijk in het eerste jaar dat wij daar actief werden. Dit deden wij in samenwerking met het vorstenhuis Esterhazy, de eigenaar van de meeste gebieden aan het meer van het Burgenland.

Vanaf begin jaren zeventig zal ook onze branch langzaam moderner worden. Wij zullen steeds minder riet zelf gaan snijden vanwege de stijgende loonkosten in Nederland. Dankzij de Deltawerken waren onze gebieden in Zuid-Holland al vanzelf verdwenen. Tevens besloten wij zelf om ook ons bedrijf in Kampen (Overijssel) op te heffen. Wij gingen ons steeds meer specialiseren in buitenlands riet. Daarnaast bleven wij Nederlands riet kopen van lokale riettelers. Ook de toenemende milieubeperkingen liggen er ten grondslag aan dat er steeds minder riet in Nederland gesneden mag worden.

Deze foto laat zien dat er bij ons in Gouderak reeds in 1963 riet gebundeld werd in rollen en dat deze rollen geladen werden met een kraan. Toch zou het nog tot 1978 duren voordat onze vrachtauto's als eerste in Europa uitgerust werden met een eigen kraan achterop de auto. Veel collega-handelaren hebben ons in deze uitvinding gevolgd.

Tot begin tachtigerjaren leverden wij al onze Duitse klanten het riet per wagon direkt uit een van de Oostbloklanden of met onze eigen vrachtauto's vanuit Gouda. Sinds begin jaren tachtig hebben wij ook een filiaal in Lüneburg (40 km ten zuiden van Hamburg). Vanuit Lüneburg bedienen wij onze Duitse klanten en een aantal klanten in Zuid-Denemarken. Dit gebeurt geheel met eigen Duitse vrachtauto's en Duits personeel. Onze Duitse klanten krijgen wel bezoek van een Nederlandse vertegenwoordiger en de bestellingen lopen uitsluitend via Nederland.

In Gouderak (2 km. vanaf Gouda) hebben wij begin 1997 een nieuwe opslagloods gebouwd met een capaciteit van meer dan 100.000 bossen riet (genoeg voor ca. 12.000 m2 rieten dak, zie foto). foto nieuwe loods Gouderak. Het buitenlandse riet wordt bijna niet meer per spoor aangevoerd naar Gouda. Veruit het meeste riet wordt aangeleverd per vrachtauto. Alleen het riet uit Turkije wordt per zeecontainer verscheept naar Rotterdam in 40' containers. Het laden en lossen van het riet gebeurt meestal met een heftruck.

Doordat wij grote opslagcapaciteit (totaal 300.000 bos = ruim 30.000 m2 rieten dak) hebben in Gouda (NL), Lüneburg (D) en op verschillende plaatsen in Hongarije, Oostenrijk, Roemenië en Turkije, kunnen wij altijd zorgen voor 1e kwaliteit droog en goed riet. Ons bedrijf is veruit de grootste Nederlandse riethandel en hoort tevens bij de top 3 van Europa. Door een breder aanbod dan alleen dakriet te bieden en te investeren in de toekomst hopen wij ons leidinggevende positie te behouden en te vergroten.

In 2001 hebben wij nogmaals sterk geinvesteerd in onze toekomst: in Embsen/Duitsland (bij Lüneburg) hebben wij een nieuwe opslagloods voor riet laten bouwen met een capaciteit van ca. 70.000 bossen. In datzelfde jaar hebben wij tevens in Gouderak 2 kleine loodsen afgebroken en daarvoor in de plaats 1 grote opslagloods met een nieuw kantoor gebouwd. Op deze manier hebben wij onze opslagcapaciteit nog verder vergroot tot meer dan 450.000 bossen riet (ca. 45.000 M2 rieten dak). Verder is er een apart gedeelte als opslag/showroom voor de Prosman Dakramen ingericht om ook onze partikulieren klanten en architecten beter van dienst te kunnen zijn.

2004: wederom wordt onze opslagcapaciteit in Gouderak en Embsen verder uitgebreid. Door op beide lokaties heftrucks in gebruik te nemen die de rollen riet hoger weg kunnen leggen, kan de hoeveelheid opgeslagen riet met 15% verhoogd worden.

2005/2006: omdat de vraag naar rieten daken in West-Europa onverminderd groot blijft en daardoor leveringsproblemen en kwaliteitsproblemen onstonden, zijn wij eind 2005 naar China afgereisd om daar een rietoogst te organiseren en als eerste bossen riet voor daken te produceren. Uit China komt veel en mooi riet van een zeer constante kwaliteit en altijd blank van kleur, hetgeen een schitterend resultaat geeft op het dak. Inmiddels beschikken wij over 3 grote en 2 kleine opslagloodsen in China wat onze opslagcapaciteit bijna verdubbeld heeft.

In 2009 hebben wij onze opslagcapaciteit in Duitsland (Melbeck bij Lüneburg) nogmaals verhoogd met 30%.

Wordt vervolgd................


Met dank aan de heer H. Boeve voor het recherchewerk naar de genealogie van de familie Prosman.

Ons bedrijf te Middelblok 146, Gouderak vanuit de lucht (september 2007)